Objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem jest ból zewnętrznej strony kolana podczas biegania lub jazdy na rowerze. Kolarze, aby zmniejszyć dolegliwości, często zwiększają przełożenie redukując kadencję. Ból pojawia się przy zgięciu wynoszącym około 30° i ustępuje w pełnym wyproście. W stanach ostrych występuje lokalna nadwrażliwość podczas ucisku powyżej nadkłykcia bocznego a ból może mieć charakter stały. Może dojść do opuchlizny. Niektórzy pacjenci zgłaszają również uczucie „przeskakiwania” w kolanie.
Anatomia
- osłabienie mięśnia pośladkowego średniego. Jego funkcje przejmują mięsień naprężacz powięzi szerokiej oraz pośladkowy wielki. Osłabiony może być też mięsień czworogłowy uda i mięśnie brzuch
- przykurcz mięśnia gruszkowatego, lędźwiowego (psoas) oraz pasma biodrowo-piszczelowego,
- szpotawe ustawienie stopy,
Pozycja, technika jazdy i trening
W kolarstwie przyczyny ITBS są następujące:
- zbyt szybkie zwiększenie intensywności treningów,
- nieregularność treningów,
- brak odpowiedniej regeneracji,
- nieprawidłowe ustawienie bloków (pięty na zewnątrz, palce do wewnątrz),
- nieprawidłowy kąt w stawie kolanowym podczas pedałowania,
- brak osiowości pracy kończyn dolnych.
W profesjonalnym kolarstwie dąży się do utrzymania kadencji na poziomie 90 obrotów na minutę na płaskim terenie. Daje to około 8100 obrotów podczas półtoragodzinnego treningu. Powtarzalność ruchów predysponuje więc do powstania ITBS.
Leczenie
Leczenie fizjoterapeutyczne musi być dopasowane do fazy choroby i intensywności objawów.
Faza ostra
Jeśli dolegliwości mają charakter stały i występują nawet przy chodzeniu to przerwa od obciążeń treningowych jest konieczna. Celem jest pozbycie się bólu. Działania wykazujące skuteczność w tej fazie to :
- schładzanie bolesnego miejsca co 2-3 godziny,
- laser wysokoenergetyczny,
- terapia manualna w celu rozluźnienia napiętych pasm mięśniowych,
- odpoczynek.
Faza przewlekła
Etap ten, zależnie od zdolności regeneracyjnych pacjenta, następuje po 4-10 dni od pojawienia się fazy ostrej. Warto zaznaczyć, że faza ostra nie zawsze musi mieć miejsce. Często ból pojawia się dopiero po przejechaniu pewnego dystansu. Gwałtowne rozpoczęcie treningu bez odpowiedniej rozgrzewki może znacznie skrócić ten dystans.
W fazie przewlekłej możemy działać na główna przyczynę ITBS poprzez :
- ćwiczenia rozciągające,
- ćwiczenia wzmacniające,
- korekcję pozycji na rowerze,
- korekcję pozycji bloków,
- progresywne zwiększanie obciążeń treningowych (dystans, prędkość, nachylenie terenu).
W zależności od wcześniejszych ustawień roweru, korekcja pozycji może mieć charakter jedynie tymczasowy. Stopniowe zwiększanie intensywności treningu pozwala na szybszą regenerację tkanek i powrót do pozycji wyjściowej. Podczas treningów nie powinno dochodzić do pojawienia się dolegliwości. Jeśli wystąpią, najlepszym wyjściem jest przerwa w jeździe, wykonanie krótkiego auto masażu pasma biodrowo-piszczelowego i spokojny powrót do domu. Warto zanotować po jakim czasie i dystansie wystąpiły objawy. Informacja ta będzie bazą do monitorowania postępów leczenia.
Jeśli dotknął cię ten problem, zapraszamy do konsultacji w naszym gabinecie. Otrzymasz właściwe ćwiczenia ukierunkowane na rozciąganie i wzmacnianie odpowiednich grup mięśniowych oraz program stopniowego zwiększania obciążeń treningowych.
Źródła:
Is iliotibial band syndrome really a friction syndrome?
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16996312/
A Review of Treatments for Iliotibial Band Syndrome in the Athletic Population
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4590904/
Phil Burt, Benjamin Del Moral, 2019, Vélo : préparation, prévention et performance. Optimisez votre position pour prévenir les risques de blessures et améliorer vos performances.
Phil Burt, Benjamin Del Moral,
Christian Vaast, 2018, Bible du cyclisme – Le guide scientifique et pratique pour tous: Compétition, cyclosport, cyclotourisme.
Biomechanical determinants of iliotibial band syndrome in cycling
Prevention, Eval